Spowolnienie gospodarcze wywołane pandemią SARS-CoV-2, kryzys finansowy spowodowany wojną w Ukrainie, w tym rosnąca inflacja, negatywnie odbijają się na kondycji finansowej przedsiębiorstw. Dla firm znajdujących się w kłopotach finansowych ratunkiem może być restrukturyzacja, która umożliwia oddłużenie przedsiębiorstwa i uniknięcie postępowania upadłościowego.
Rozwiązaniem problemów z utrzymaniem płynności finansowej może być postępowanie restrukturyzacyjne. Restrukturyzacja firmy to procedura, która zapewnia niewypłacalnej lub zagrożonej niewypłacalnością firmie szansę na uniknięcie upadłości i zawarcie układu z wierzycielami, a w konsekwencji odzyskanie rentowności i dalsze prowadzenie działalności. Postępowanie zapewnia ochronę przedsiębiorcy m.in. przed działaniami wierzycieli i organów egzekucyjnych. Takie działanie ma swoje umocowanie prawne w przepisach ustawy Prawo restrukturyzacyjne.
Cztery tryby postępowań restrukturyzacyjnych
Ustawodawca wprowadził do systemu prawnego cztery rodzaje postępowań, które przeznaczone są dla podmiotów niewypłacalnych, jak i dla tych, którym grozi niewypłacalność, a mianowicie:
Cechą charakterystyczną postępowania o zatwierdzenie układu i odróżniającą tę procedurę od pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych jest jej pozasądowy charakter.
Zgodnie z art. 11 prawa upadłościowego dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Natomiast art. 6 prawa restrukturyzacyjnego określa, iż przez dłużnika zagrożonego niewypłacalnością należy rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
W wielu przypadkach restrukturyzacja oznacza tylko określenie nowych zasad spłaty zobowiązań, np. poprzez rozłożenie ich w czasie, zmniejszenie lub umorzenie odsetek. Z tego powodu dłużnicy najczęściej występowali o restrukturyzację w ramach postępowania o zatwierdzenie układu (PZU). Bardzo często z uwagi na czas trwania, koszty oraz to, iż głównym problemem jest konieczność ustalenia nowego harmonogramu wysokości miesięcznych/ kwartalnych rat spłaty zobowiązań.
Postępowanie o zatwierdzenie układu liderem procedur restrukturyzacyjnych w 2022 r.
W 2022 r. dłużnicy najczęściej występowali o restrukturyzację w ramach postępowania o zatwierdzenie układu (PZU). PZU stanowiło 90% wszystkich postępowań. W tego rodzaju postępowaniu dłużnik zawiera umowę o sprawowanie nadzoru z wybranym przez siebie doradcą restrukturyzacyjnym, który od tego momentu pełni funkcję nadzorcy układu. Nadzorca ma za zadanie pomóc w przygotowaniu propozycji układowych, przeprowadzeniu samodzielnego zbierania głosów oraz złożeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie układu. Nadzorca powinien również przekazywać wierzycielom informacje o sytuacji majątkowej dłużnika oraz możliwości wykonania układu, żeby każdy z nich mógł podjąć racjonalną ekonomicznie decyzję odnośnie głosowania za albo przeciwko układowi. Ciężar przeprowadzenia postępowania o zatwierdzenie układu w głównej mierze spoczywa na dłużniku.
Postępowanie o zatwierdzenie układu – szybciej taniej, sprawniej
Takie postępowanie może okazać się ratunkiem dla wielu firm, które znalazły się w trudnej sytuacji. Szybkość i pewność uruchomienia, niewielkie koszty w porównaniu z innymi postępowaniami restrukturyzacyjnymi o w połączeniu z szeroką ochroną przed egzekucjami stanowi główny czynnik skutkujący tym, że PZU zdecydowanie dominuje, jeśli chodzi o rodzaj wdrażanych restrukturyzacji w naszym kraju.
Waldemar Łukaszowicz, prawnik, licencjonowany doradca restrukturyzacyjny, Prezes Zarządu Fortis Restrukturyzacje sp. z o.o.
